የኢትዮጵያ ህብረተሰብ ጤና ኢንስቲትዩት ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር መሳይ ሀይሉ በሀዋሳ ከተማ ለ100 ሁለገብ ባለሙያዎች የአንድ ወር ስልጠና ከፈቱ።

ስልጠናው በ24 – 48 ሰአታት ውስጥ በድንገተኛ አደጋዎች ለመሰማራት ዝግጁ የሆኑ በደንብ የሰለጠኑ፣ የታጠቁ፣ ቀልጣፋ እና ተለዋዋጭ ባለሙያዎችን ዝርዝር በማዘጋጀት ለጤና ድንገተኛ አደጋዎች ምላሽ ለመስጠት ምላሽ ሰጪ ቡድኖችን ማጠናከር እና መጠቀም ላይ ያተኩራል።

ስልጠናው የኢፒአይአይ ከጤና ጥበቃ ሚኒስቴር፣ ከአለም ጤና ድርጅት (WHO) እና ከአፍሪካ ሲዲሲ ጋር በመተባበር የአፍሪካ በጎ ፈቃደኞች ጤና ኮርፖሬሽን (AVoHC) የማሳደግ ስትራቴጂ አካል ነው።

Batinyu Handaarra Loossa Halansho Battala Harinsoonni.

DFI

Sidaamu Qoqqowi hawadunni ledo amadame kalaqantannonna kalaqantara dandiitanno taraabbanno xisso gargarate Dagoomu Fayyimmate Instituyute  hajo la’annonsa bissanni ledo techo barra Yirgaalamete Furra Xiinxallotenna Xiinxaawote Mereershira hasaawa assitino.

Battalate Qoqqowu Jireenyu Paarte Poletikunna Riyoote Alamete Handaari Sooreessi Ayirradu Kalaa Asufi Gooneessohu, Qoqqowu kaawinete miilla, amma’note massagaano, Mootimmannita ikkitinokki uurrinshuwa riqiwamaano, Hawaasi Quchumi Gashshooti Kantiiwi Kaa’laanchu Pirofeesere Tseggaye Tukenna wolootta quchumu massagaano hattono woshshatto assinoonninsa bissa afantino.

Battala massaginohu ayirradu kalaa Asufi Gooneessohu dagoomu addi addi dhibbuwanni agadhitanno gede hajo la’annonsa bissa agarrannninsare uminsa qeecha garunni fultara hasiisanno yiino. Xaa yannara dagoomu huluullo ikkitino koleeru xisso lendanna wolootano qorqortote gobbaanni ikkino garinni fayyimmate shetto harunsannokki gede dagoomu beeqqo kaajjishatenni gargarammonsara hasiisanno yiino. Konnira qole hajo la’annonsa mootimmannitinna mootimmannita ikkitinokki uurrinshuwa qinaawino garinni sharrantara hasiissannota qaagiisino.

Sidaamu Qoqqowi Fayyimmate Biiro Sooreette Dr Selaamaawit Mangashiti ise widoonni gobbatennino ikko qoqqowinke gede hawadi xeeninni ledo amadante kalaqantara dandiitanno koleeru xisso,shekkeeretenna wolootta xissote gaangaawira dagoomaho huwanyo cu’mishiishatenni balaxote gargarooshshi loossa loosa hasiisaannota xawissino. Fayyimmate Biiro deerrinnino konni albaanni COVID-19 xissora uurrinsoonni xissote qorqorto komite xaa yannara huluullo ikke afamannoha koleeru xisso ikkito keentanni massaga hasiissannotano qaagiissitino. Dagoomu deerrinnino meessinna qooxeessu co’ichimma kaajjishatenni, bu’ra ittannori rainse woy seekkite hayishshite itatenni, waa hufinsenna qiissine woy xagga worre agatenni dhibbaho reqeccaabbinori afanturo ranke hikkiminnu mereersha massatenni hattono hikkiminnu amanyooteno woyyaawino garinni massagatenni dhibba gargarate loonseemmo loosi gummaamo ikkanno gede assa agartannonke yitino.

Battalate hasaawu sanade shiqishinohu Dagoomu Fayyimma Inistituyute Qaru Dayrekiterchi Dr. Maatte Mangashihu koleeru arru goofimarchiranna hawadi eanno yannara dagooma fonqoltanno fayya ikkase kayse sagale shiqotenni kayse saga’lina geeshsha qixxaawonna amadooshshu kikkisamatenni agarantinota ikka nooseta qummeessino. Anganni waano ikkiro agoho albaanni dayno doogonna mine wodhine horonsi’nanni harinsho dhibbaho reqecci assitannota ikka noosekkita huwatisino. Sagale hashshinenna rainse hayshshi’noonni anganni hayshshamino uduunnichinni saga’la bude assira hasiissannotano xawisino.

Battalate beeqqaano babbaxxitino hedo kaysseenna halamatenna loossa beeqqe loosate amuraati faasho worreenna battala jeefantino.

DFI/Sidaama

Onkoleessa 09/2015 M.D

በሲዳማ ክልል ከክረምቱ ጋር ተያይዞ የተከሰቱና ሊከሰቱ የሚችሉ ተላላፊ በሽታዎችን ለመከላከል  የህብረተሰብ ጤና ኢንስትቲዩት ከባለድርሻ አካላት ጋር በዛሬው ዕለት በይ/ዓለም ፉራ የጥናትና ምርምር ማዕከል ውይይት ተደርጓል።

በመድረኩ የክልሉ ብልፅግና ፓርቲ የፖለቲካ እና ሪዕዮተ ዓለም ዘርፍ ኃላፊ ክቡር አቶ አስፋው ጎኔሶ ፣ የክልሉ ካቢኔ አካላት ፣ የሃይማኖት መሪዎች ፣ መንግስታዊ ያልሆኑ ድርጅቶች ተወካዮች ፣ የሀዋሳ ከተማ ከንቲባ  ረ/ፕሮፈሰር ፀጋዬ ቱኬ እና ሌሎች የከተማው አመራሮች እንዲሁም ጥሪ የተደረገላቸው አካላት ተገኝተዋል።

መድረኩን የመሩት ክቡር አቶ አስፋው ጎኔሶ ህብረተሰቡን ከተለያዩ ወረርሽኞች እንዲጠበቅ ጉዳዩ የሚመለከታቸው አካላት የሚጠበቅባቸውን የየድርሻቸውን ኃላፊነት በአግባቡ ሊወጡ እንደሚገባ አሳስበዋል። በአሁኑ ጊዜ የህብረተሰቡ ስጋት የሆነው የኮሌራ ወረርሽኝን ጨምሮ ሌሎችም ከቁጥጥር ውጭ በሆነ መልኩ የጤና ቀውስ እንዳያስከትሉ  የህብረተሰብ ተሳትፎን በማጠናከር ሊንከላከላቸው ይገባል ብለዋል። ለዚህ ደግሞ ጉዳዩ የሚመለከታቸው መንግስታዊ እና መንግስታዊ ያልሆኑ ተቋማት በተቀናጀ መልኩ ሊረባረቡ እንደሚገባ አሳስበዋል።

 የሲዳማ ጤና ቢሮ ኃላፊ ዶ/ር ሰላማዊት መንገሻ በበኩላቸው  እንደ ሀገርም ሆነ እንደ ክልላችን ከክረምቱ ዝናብ  ጋር ተያይዞ ሊከሰቱ በሚችሉ በኮሌራ  ወረርሽኝ ፣ በወባ እና በሌሎች ወረርሽኞች ዙሪያ ለህብረተሰቡ ግንዛቤ በማስጨበጥ የቅድመ- መከላከል ስራዎችን መሥራት እንደሚገባ ገልጸዋል። በጤና ቢሮ ደረጃም ከዚህ በፊት ለኮቪድ ወረርሽኝ ተቋቁሞ የነበረው  የወረርሽኝ ቁጥጥር ኮሚቴ በአሁኑ ጊዜ ስጋት ሆኖ የሚገኘውን የኮሌራ ወረርሽኝ ሁኔታን እየገመገመ ሊመራ እንደሚገባ አሳስበዋል።በህብረተሰብ ደረጃም የግልና የአከባቢ ንጽህናን በማጠናከር ፣ ጥሬ የሚበሉት በደንብ አጥበው በመመገብ ፣ ውሃን አፍልቶና አቀዝቅዞ ወይም አክሞ  በመጠጣት ለበሽታው የተጋለጡ ሲገኙ ፈጥኖ ወደ ህክምና ማዕከላት በመውሰድ እንዲሁም የህክምና ስርዓቱንም በተሻለ መልኩ በመምራት ለበሽታ መከላከል የሚንሰራው ሥራ ውጤታማ እንዲሆን ማድረግ ይጠበቅብናል ብለዋል።

በመጨረሻም መድረኩ ለቀጣይ ተልዕኮ በመስጠት ተጠናቋል።